Güneşi karartmayı planlayan gizemli devlet kurumu: 57 milyon sterlinlik yatırım
Milliyet.com.trAria, yani ‘Gelişmiş Araştırma ve Buluş Ajansı (Advanced Research and Invention Agency)’ küresel ısınmayı yavaşlatmayı hedefleyen çılgın jeomühendislik projeleri için 57 milyon sterlin ayırdı.
Haberin Devamı
GÜNEŞ JEOMÜHENDİSLİĞİ
Güneş jeomühendisliği, teorik olarak sıcaklık artışını dengelemek için Dünya yüzeyine ulaşan güneş ışığını yansıtarak azaltmayı amaçlayan bir dizi varsayımsal teknolojiyi tanımlamak için kullanılan bir terim.
Şirketin yatırım projelerinde en öne çıkan fikir, stratosfere yansıtıcı aerosoller salınarak sıcaklıkların düşürülmesi ve bu şekilde bir yanardağ patlamasının etkisinin taklit edilmesi.
Diğer fikirler arasında bulutları daha yansıtıcı hale getirmek için kasıtlı olarak değiştirmek veya uzaya dev aynalar yerleştirmek yer alıyor.
Bu öneriler geleceğe dair gibi görünse de, güneş ışığını sınırlamak amacıyla iklimi yapay yollarla değiştirme fikri bilim insanları ve siyasetçiler arasında 50 yılı aşkın süredir tartışılmaktadır.
Haberin Devamı
Aria’nın yeni araştırma programı, dünya çapında 21 güneş jeomühendisliği araştırma projesine toplam 57 milyon sterlin yatırım yapmayı hedefliyor.
Buna ek olarak, Birleşik Krallık Araştırma ve Yenilik Kurumu tarafından yürütülen ayrı bir 10 milyon sterlinlik programla birlikte, Birleşik Krallık şu anda güneş jeomühendisliği araştırmalarının en büyük finansörlerinden biri konumunda.
‘KONTROLLÜ, AÇIK HAVA DENEYLERİ’
Aria, programın detaylarını açıklarken, araştırma başlatma motivasyonlarının ‘zararlı iklim eşik noktalarıyla karşılaşma olasılığı’ olduğunu belirtmişti.
57 milyon sterlinin yaklaşık 24.5 milyon sterlini, Aria’ya göre, ‘kontrollü, küçük ölçekli açık hava deneyleri’ne harcanacak.
İlginizi Çekebilir
İstanbul’da ölen İngiliz turistin kalbi inceleniyor! Adli Tıp’tan yeni bilgi
İngiltere’de perakende satışlar arttı
İngiltere’de enflasyon beklentilerin üzerinde
Bu deneyler arasında Arktik deniz buzunu kalınlaştırma girişimleri, Avustralya’daki Büyük Set Resifi üzerindeki bulutları aydınlatma çalışmaları ve stratosfere doğal mineraller içeren hava balonları gönderme yer alıyor. Bu balonlar ‘saatler ya da haftalar’ sonra geri getirilecek.
Tüm açık hava deneyleri, Leeds Üniversitesi’ndeki Priestley İklim Gelecekleri Merkezi’nin kurucu direktörü ve önde gelen iklim bilimcisi Prof. Piers Forster’ın başkanlık ettiği bir denetleme komitesi tarafından yakından incelenecek.
Araştırma fonunun duyurusuyla birlikte yayımlanan denetleme komitesi, bu programı ‘meşrulaştırmak için var olmadıklarını’ belirtti ve şöyle dedi:
Haberin Devamı
Aria’ya önerilen yaratıcı projeleri desteklemenin riskleri ve faydaları konusunda tavsiyede bulunuyoruz ve öğrenmeyi desteklemek, bulguların (iklim) azaltımı ve uyum seçenekleriyle birlikte uygun şekilde bağlamlandırılması ve iletilmesini sağlamak için yaratıcı ekiplerle nasıl çalışılabileceği konusunda yol gösteriyoruz.
GİZEMLİ DEVLET KURUMU ARİA
Aria, 2023 yılında parlamento tarafından çıkarılan bir yasa ile resmen kurulan ‘yüksek risk, yüksek getiri’ odaklı bir devlet araştırma kurumu.
Bu kurum, dönemin başbakanı Boris Johnson’ın tartışmalı eski danışmanı Dominic Cummings tarafından tasarlandı.
İngiliz Daily Telegraph, Aria’yı “gizli bir devlet birimi” olarak tanımladı.
Aria ise güneş jeomühendisliği programı konusunda tamamen şeffaf olmayı hedeflediğini ve 21 projeye yapılan harcamaları kamuoyuna açıklama motivasyonunun bu olduğunu belirtti.
BİLİM İNSANLARININ KAYGISI
Bazı bilim insanları, aerosoller kullanılarak küresel ısınma yavaşlatılırsa ve ardından bu salımlar aniden durursa (örneğin siyasi anlaşmazlık veya terör saldırısı nedeniyle), dünya “ani sonlandırma şoku” riskiyle karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarıyor.
Haberin Devamı
Kar amacı gütmeyen iklim haberleri sitesi Carbonbrief.org’un haberinde bahsettiği modellere göre bu ani sıcaklık değişimi yaban hayatı için “felaket” olabilir. Ancak diğer araştırmalar, bu riskin “abartıldığı” görüşünde ve gerekli önlemlerle bu tür risklerin azaltılabileceğini savunuyor.
Ayrıca, aerosollerin sadece dünyanın bir bölgesinden salınması, habere göre insanlar arasında eşitsiz etkilere yol açabilir. Modellemeden elde edilen bir araştırma, aerosollerin sadece kuzey yarımküreden salınmasının Hindistan ve Afrika Sahel bölgesinde yağışlarda azalmaya , dolayısıyla kuraklık riskinde artışa, neden olabileceğini gösterdi.
Sonuç olarak, güneş jeomühendisliği araştırmalarını savunanlar, bu teknolojilerin etkinliği ve risklerini anlamanın tek yolunun onları daha fazla araştırmak olduğunu söylerken, karşıtları, araştırmaların uygulanmaya giden “kaygan bir yol” olabileceği uyarısında bulunuyor.
Haberin Devamı
SOSYAL VE ETİK KAYGILAR
Bilimsel belirsizliklerin yanı sıra uzmanlar, güneş jeomühendisliğinin büyük sosyal, etik ve yönetişim sorunları yarattığı konusunda uzun süredir uyarıyor.
Bazı bilim insanları ve aktivistler, iklimi daha da manipüle ederek fosil yakıtların neden olduğu zararları onarma fikrine kökten karşı çıkıyor.
‘KANSER İÇİN ASPİRİN KULLANMAK GİBİ’
The Guardian’da yazan iklim bilimciler Prof. Raymond Pierrehumbert ve Dr. Michael Mann, Aria’nın araştırma programını “kanser için aspirin kullanmak gibi” diye tanımladı.
Yerel halklar (yerli topluluklar), güneş jeomühendisliği fikrine ve araştırmalarına genellikle doğayla uyum içinde yaşama inançlarına ters düştüğü gerekçesiyle şiddetle karşı çıkıyor.
Bazı bilim insanları ve kampanya grupları ayrıca güneş jeomühendisliğinin politikacılar ve halk tarafından iklim değişikliğine karşı hızlı bir “teknolojik çözüm” (technofix) olarak görülebileceğinden endişe ediyor. Bu tekniklere daha fazla araştırma ve geliştirme yönelirse, insanların emisyonları azaltma konusundaki vaatlerinden geri adım atabileceği ileri sürülüyor.
Haber Kaynak : MILLIYET.COM.TR
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
